Vertigo

Kişinin kendisini veya çevresindeki nesneleri dönüyor gibi algıladığı bir rahatsızlıktır. Toplumda %20-30 sıklıkta görülmektedir ve hayat kalitesini belirgin olarak azaltmaktadır. Vertigonun kendisi bir hastalık olmaktan ziyade birçok farklı hastalığa bağlı oluşabilecek olan bir belirtidir. Oldukça rahatsız edici olabilen bu belirti, hastalarda korku yaratabilmektedir.

Vertigo sırasında baş dönmesine eşlik eden bulgular nelerdir?

1. Mide bulantısı ve kusma
2. Hareketle birlikte rahatsızlık hissi (araç tutması)
3. Kulak çınlaması (Tinnitus)
4. Denge problemleri
5. Nistagmus (gözlerin kontrolsüz şekilde titremesi)
6. İşitme azlığı, kulak dolgunluğu
7. Terleme, solgunluk, bayılacak gibi olma

Vertigo sebepleri nelerdir?

Periferik Vertigo: İç kulakta yer alan sinir, çekirdek ve kulak kristallerindeki sorunlardan dolayı oluşur.

• Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV): İç kulakta kalsiyum karbonat kristallerinin bulunması gereken yerden çıkarak yarım daire kanalına düşmesine bağlı olarak, iç kulaktan beyne pozisyon ve denge ile ilgili doğru bilgiler gönderilememesi sonucu oluşmaktadır. Genellikle 1 dakikadan kısa süreli vertigo ataklarına sebep olur. Eşlikçi nistagmus saptanabilir. Manevralar ile tanı ve tedavisi mümkündür.
• Meniere Hastalığı: İç kulakta sıvı birikmesine bağlı gelişmektedir. Saatlerce devam edebilen vertigo ataklarına ek olarak kulakta dolgunluk hissi, kulak çınlaması ve işitme kaybı gelişebilir.
• Vestibular Nörit: İç kulaktaki vestibular sinirin iltihabi hastalığına bağlı gelişmektedir. Şiddetli bulantı, kusma, dengesizlik görülebilse de işitme bulguları eşlik etmemektedir.
• Diğer kulak hastalıkları: Koleastoma, Labirentit gibi kulak burun boğaz hastalıkları da vertigoya sebep olabilmektedir.

Santral (Merkezi Sinir Sistemi ile ilgili) Vertigo: Beyincik ve beyin sapı ile ilgili problemlere bağlı oluşur. Tüm vertigo olgularının %5 ‘inden sorumludur. Şiddetli dengesizlik eşlik edebilmektedir.

• İnme (beyin damar tıkanıklığı, beyin kanaması)
• Multipl skleroz
• tümörler, kanserojen sendromlar
• Epileptik nöbetler
• Kraniyoservikal bileşke anomalileri (Arnold Chiari malformasyonu)
• Santral Pozisyonel Vertigo
• Vestibular Migren: Toplumda %1 sıklıkta saptanan, migren ile ilişkili vertigo tablosudur.

Hastalarda bulantı, kusma, araç tutması görülebilmektedir. Atak sırasında, sonrasında veya atakla ilişkisiz zamanlarda migren tipi baş ağrısı görülebilmektedir.

Vertigo Teşhisi nasıl konulmaktadır?

Vertigoya sebep olan tablolarının tedavileri farklılık gösterdiği için muayene, testler ve gerekli analizler yapıldıktan sonra ayırıcı tanı konulması önemlidir. Bu amaçla hasta geldiğinde öncelikle ayrıntılı tıbbi öykü alınmakta ve nörolojik muayene yapılmaktadır. Nörolojik muayene sırasında hastalara çeşitli testler uygulanmaktadır. Bunlar arasında sıklıkla Halmagyi testi, Dix-Hall Pike, Unterberger testi ve Rhomberg testi bulunmaktadır. Eşlik edebilecek klinik tabloların tespiti için kan tahlili, ultrason, MR incelemeleri ve işitme analizi gerekmektedir.

Vertigo Tedavisi nasıl yapılmaktadır?

Vertigo krizi ile gelen hastaya damar içi serumlar ile bulantı ve vestibulosupresan olarak isimlendirilen ilaçlar uygulanmaktadır. Sonrasında uygulanacak koruyucu tedavi için altta yatan sebebin bulunması önemlidir. Bazı vertigo tabloları tedaviye ihtiyaç duymadan kendiliğinden düzelmektedir. Ancak kalıcı iyileşme sağlanabilmesi için altta yatan sebebin tedavi edilmesi gereklidir.

İnflamatuvar bir hastalığa bağlı gelişen vertigo tablolarında kortizon tedavisi gerekebilirken, enfeksiyon tablosuna bağlı gelişen vertigonun tedavisinde antibiyotik veya antiviral ilaçlar kullanılmalıdır. Tedavideki farklılıklar ve hayati risk açısından santral kaynaklı vertigoların tespiti özellikle önem arzetmektedir.

İlaç tedavisinin haricinde denge rehabilitasyonu açısından egzersizler önerilmektedir.

Medikal tedavi ile kontrol edilemeyen vertigo tablolarında cerrahi işlemler uygulanabilmektedir.